Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts published in februari, 2007

Een paar postings terug heb ik een voorbeeld gegeven van een les die we geven aan onze eerstejaars studenten. Deze les was een kennismaking met de mogelijkheden op het gebied van ICT in het onderwijs. Specifiek ging dit over Rekenen en ICT. Deze les past in het nieuwe curriculum zoals dat op Hogeschool Domstad wordt ingevoerd. Een nieuw curriculum waar we als hogeschool aan mee moeten doen omdat we te maken hebben met verschillende ontwikkelingen binnen het hoger onderwijs: de verdeling van de opleiding in een major (basis) en minor (specialisatie) deel en de invoering van competentiegericht gericht leren in combinatie met de SBL-competenties.
Over de plek van ICT in het nieuwe curriculum ben ik nog niet echt tevreden, tot nu toe. Volgend jaar zal het een nog stevigere plek moeten krijgen. Maar daar een andere keer meer over.

Naast het nieuwe curriculum zitten we ook nog met het bestaande programma. Ook hierin is ICT opgenomen. In plaats van de SBL-competenties werken studenten hier nog met startbekwaamheden. Een module die in het vierde jaar gegeven wordt heet Persoonlijk Meesterschap. Het is een module (waar we er wel meer van hebben in het bestaande programma) dat al wel vooruitloopt op vraaggericht onderwijs. In deze module gaan studenten uit van de een leervraag die ze zelf mogen opstellen. Voor verschillende vakken vullen studenten deze leervraag in. Ook kunnen ze verschillende vakken met elkaar combineren.

Mijn ervaring is dat studenten in de loop van de jaren steeds meer het nut in gaan zien van het gebruik van ICT. In het eerste jaar is alles nieuw voor hen. Ze maken kennis met zoveel verschillende nieuwe onderdelen. In het tweede jaar ligt de nadruk op het doorzien van het waarom. Waarom bied ik iets op een bepaalde manier aan? Hoe kan ik de leerlijnen die vanuit verschillende vakken worden aangeboden op een verantwoorde manier verwerken in de lessen die ik geef? In het derde jaar maken de studenten kennis met de zorgkant van het onderwijs. Hoe kan ik leerlingen ondersteunen die niet mee kunnen komen of die juist vooruit lopen? Kennis en inzicht in leerlijnen en leerlingen is nodig om een goed aanbod te doen. In het vierde jaar lijken de studenten de voorlopige balans op te maken over hun ontwikkeling. De leervragen die zij opstellen moeten een duideijke relatie hebben met de visie op onderwijs zoals ze die tot dan toe hebben ontwikkeld.

Persoonlijk meesterschap. Een module waarin verschillende onderdelen van de opleiding dus bij elkaar komen. Ik heb een voorbeeld als link opgenomen op te laten zien hoe dit uitgewerkt kan worden. Dit werkstuk is geschreven door Marije Makkinje. Ze loopt stage op een EGO-school. Het is leuk om te lezen hoe ze binnen deze school ICT toepassen en aan welke doelen de leerlingen werken.
Het verslag heeft een vaste opbouw: de inleiding waarin de leervraag wordt opgenomen, een verantwoording vanuit de theorie, de beschrijving van de praktijk en tenslotte de conclusies. Ook moet het werk van leerlingen worden opgenomen.
De leervraag van Marije luidt:

Op welke manier kan ik de kinderen op een variërende manier kennis laten maken met
PowerPoint als vakoverstijgend middel, waarbij coöperatief leren voorop staat?

In de theorie moeten studenten eerst ingaan op een aantal verplichte bronnen. Deze bronnen gaan in op verschillende competenties: schoolniveau (hiervoor gebruiken we de vier in balans), leerkrachtniveau (de ICT-assessmenttool) en leerlingniveau (het diamantmodel zoals dat door Vlamingen is opgesteld). Daar voegen ze hun eigen theorie nog toe. Daarin gaat ze in op het coöperatief leren en theorie over leren zelf.
Ik vind het mooi om te zien hoe ze in haar uitvoering gebruik heeft gemaakt van ICT om leerlingen te laten samenwerken waar dit in eerste instantie misschien niet zo logisch lijkt. Met prachtige resultaten. Zoals ze zelf al aangeeft gaat het hierbij niet zozeer om het resultaat maar om het proces dat hieraan is voorafgegaan. Maar de resultaten zelf zijn ook heel erg leuk om te zien. Heb tijdens het nakijken diverse malen erg moeten lachen om de creativiteit van de kinderen.

Ik ben benieuwd op wat voor manier dit straks opgenomen is in het nieuwe curriculum. Ik zie veel mogelijkheden om hier iets mooi van te maken.

De afgelopen week heb ik een nieuwe opdracht gemaakt voor WikiKids. Dit keer rond het onderwerp Fotografie. Dat is een breed en belangrijk onderwerp. De artikelen op WikiKids willen we graag voorzien van zoveel mogelijk beeldmateriaal. Maar we willen alleen gebruik maken van rechtenvrije afbeeldingen.
In de nieuwe opdracht wordt daarom aandacht besteed aan het maken van foto´s, fotobewerkingen en auteursrechten.
Leerlingen laten werken met een fotocamera is niet zo moeilijk. Een camera is ontzettend makkelijk te bedienen. Wil je leerlingen iets meer bijbrengen van de werking van de camera dan loop je al snel de kans te verzanden in veel technische details. In de fotografieopdracht besteed ik aandacht het verschil tussen digitale en gewone camera´s, de manier waarop foto’s worden opgeslagen en bewaard, de werking van zoom, uitleg over perspectieven en compositie.
Ik heb veel weggelaten dat ik te ver vond gaan. De opdracht is toch nog wel pittig geworden.
Een ander onderwerp dat vollop aan bod komt is het fenomeen auteursrechten. Op WikiKids willen we dus gebruik maken van rechtenvrije afbeeldingen. Maar de wereld van de licenties is niet echt toegankelijk. Gelukkig hebben, dankzij Marjon, op WikiKids een mooi artikel waarop staat uitgelegd hoe het precies zit met auteursrechten. Welke vormen van Creative Commons je bijvoorbeeld hebt.
Tot slot de uitnodiging aan iedereen om de arikelen op WikiKids aan te vullen met foto’s.

De afgelopen week zijn we voor het eerst bezig geweest om de mogelijkheden van de Videoportal van Surfnet te onderzoeken. Er is een account aangemaakt en we hebben hier een filmpje geplaatst om te kijken hoe dit gaat. We willen video namelijk meer gaan gebruiken in het onderwijs. Een paar posts geleden berichtte ik al over de keuzeweek Kunst en Cultuur waar onze studenten onder andere filmpjes konden maken. Deze filmpjes hebben we opgeslagen in AVI-formaat en in WMV-formaat. De AVI-bestanden waren gemiddeld 500 MB groot. DE WMV-files daarentegen 25 MB.
Een paar WMV-files hebben we geüpload. Dit ging in principe zonder problemen. Wel liepen we tegen een paar vragen en onduidelijkheden aan.
Voordat je een video mag uploaden vul je een aantal velden om de video te metadateren. Er is een korte en uitgebreide versie hiervan. In de korte versie vul je titel, maker, beschrijving en mediatype (audio of video) in. Wil je ook de optionele velden invullen dan wordt het, vind ik, iets onduidelijker. Je vult nu ook een ondertitel, onderwerp, samenvatting, uitgever, bijdrage en screenshot in. Dat laatste is trouwens tricky. Ik heb een paar keer een plaatje geüpload (hardleers) dat groter was dan 200 x 200 pixels. Het systeem geeft dan een foutmelding en gooit je weer helemaal terug naar het uploadproces. Niet echt aardig als je net je best hebt gedaan om de velden zo precies mogelijk te beschrijven.
Verder kun je nog de aanmaakdatum, beschikbaarheidsdatum, geldigheidsdatum en uitzenddatum invullen. Wat precies met uitzenddatum wordt bedoeld is me nog niet helemaal duidelijk.
Tenslotte zijn er nog velden waarin je de bron (?), taal, verwijzing (?), locatie (?), tijdsvak (?), rechten en opnemen in het hoofdscherm top 5 of niet, kunt invullen.
Als je op bewaren hebt geklikt kom je in het volgende veld waarin je het bestand kunt uploaden, een formaat kunt selecteren (External (?), mp3, mpeg1, mpeg2, mpeg4 en WindowsMedia). Ook kun je kiezen wat voor soort bescherming je op je video wilt zetten. Hierbij kun je kiezen uit Geen afscherming, Gehele surfnet doelgroep en door u gedefinieerde afscherming. Bij deze laatste optie zul je moeten aangeven wie toegang krijgt tot de video’s.

Op Hogeschool Domstad willen we video’s onder andere gebruiken om studenten te laten reflecteren op hun eigen lesgeven. Dit doen we nu al door studenten met hun eigen apparatuur opnamen te laten maken en er voor te zorgen dat deze door de docent bekeken kunnen worden. We krijgen op deze manier heel diverse producten binnen van studenten. Sommige studenten laten het digitale videobandje afspelen in de videocamera zelf. Anderen maken er een gewone video van die via de videorecorder op de televisie bekeken kan worden. En weer anderen maken een DVD die op de computer of via een dvd-speler bekeken kan worden.
Dit werkt meestal goed en soms niet. Dan is het probleem dat de opname niet afgespeeld kan worden omdat de juiste codec niet is geïnstalleerd.

Als we dit materiaal op de videoportal willen plaatsen betekent het dat deze video’s afgeschermd moeten worden. Het gaat om het lesgeven van studenten aan een klas. We willen daarom zorgvuldig omgaan met de privacy.
En tot nu toe zit hier nog een probleem. Tijdens het uploaden van een video zonder enige afscherming is het geen enkel probleem om de video overal te kunnen bekijken. Maar op het moment dat we kiezen voor afscherming door ons gespecificeerde groepen hebben we twee problemen: we moeten kiezen voor een indeling waarop we deze groepen maken en de video is door een begeleider alleen maar te bekijken als hij het wachtwoord weet.
We weten nu nog niet op welke manier we de indeling moeten opzetten en we hebben ook nog geen antwoord op de vraag hoe we omgaan met de gebruikersnamen en wachtwoorden.

Ik hoor heel graag hoe andere hogescholen/ universiteiten hier mee aan het werk zijn. Welke oplossingen zijn er gekozen? Welke problemen zijn er om dit allemaal te doen?

O ja, Om alle stappen nog een keer te kunnen doorlopen heb ik nog eens een video geïpload die ik een tijd geleden heb gemaakt. Het heet “De Domstad in één minuut” en laat de domstad dus in één minuut zien. Via de virtuele snijmachine (die werkt mooi), krijg je verschillende opties om de video beschikbaar te maken. Waaronder een embedded versie die hieronder staat.

Video wordt niet meer goed weergegeven en is daarom verwijderd.

In het eerste jaar van de opleiding maken studenten van de Hogeschool Domstad kennis met de mogelijkheden van ICT in het onderwijs. We kijken op welke manier ICT geïntegreerd kan worden met de verschillende vakken. Bijvoorbeeld met rekenen. Afgelopen week hebben studenten een practicum gevolgd waarin gekeken werd op welke manier je internet en Excel kunt gebruiken bij rekenen. Als het over rekenen en ICT gaat maak ik voor internet altijd het onderscheid in twee soorten website: rekenkundige websites en rekenwebsites. Rekenkundige websites zijn gewone sites waarop veel informatie op staat waarmee je kunt rekenen (bijvoorbeeld de site van de ns en een receptenboek). Rekenwebsites zijn speciaal ontworpen om mee te rekenen. Het rekenweb is daarvan het bekendste voorbeeld.
Excel laat ik zien omdat leerlingen hiermee onderzoekjes die ze zelf opzetten mooi kunnen presenteren.
Voor het practicum had ik het thema “ik ga op reis en neem mee” gekozen. Hier heb ik voor gekozen omdat een collega van mij, Mirjam Brand, onlangs naar Aruba is verhuisd. Dit gegeven leek me leuk om verder uit te werken. Via een werkblad kregen studenten opdrachten om te kijken hoe groot het tijdsverschil nu was tussen Nederland en Aruba, wat de wisselkoersen waren, hoe laat je met de trein moest vertrekken, hoeveel ingrediënten je moest hebben voor typische Arubaanse gerechten en hoe groot de afstand was tussen het vliegveld en het hotel waarin ze eerst verbleven.
Tenslotte moesten de studenten kijken op de de leergebiedenwebsite van rekenen met welke verschillende leerstofdomeinen ze bezig waren geweest en van welke denkmodellen ze gebruik hadden gemaakt.

Een van mijn studenten heeft naar aanleiding van negatieve stage-ervaringen met het MSN-en met leerlingen een verslag geschreven. Hierin staan afwegingen die je moet maken als je hier aan begint. Onder andere wordt ingegaan op: taalgebruik, privé en werk en meepraten. De student liep stage in een bovenbouw. Het verslag is hier te lezen.

Dinsdag 13 februari was ik in Hoorn op de Jules Verneschool. Ik gaf daar een workshop beginnende geletterdheid en ICT. Deze workshop werd gegeven in het kader van de studiedag Beginnende geletterdheid. Deze dag werd georganiseerd door de OBD Noordwest voor het SWV Hoorn 1.
De workshop duurde een uur en ik ben hier ingegaan op het kader voor ICT en beginnende geletterdheid. Voor ICT heb ik hier als uitgangspunt de vier in balans genomen van ICT op school. Voor Beginnende geletterdheid de tussendoelen zoals ze door het Expertisecentrum Nederlands zijn geformuleerd.

Het was een informatieve workshop. We hadden nog wel een paar uur door kunnen gaan om zelf ook met een opdracht aan de slag te gaan. In een uur ontbrak hiervoor jammergenoeg de tijd.

Vorige week was voor onze eerstejaarsstudenten een keuzeweek ingepland. De keuzeweek is een nieuw onderdeel van ons nieuwe programma. Bedoeling van de keuzeweek is om studenten te inspireren en te ondersteunen. De ondersteuning bestond deze keer uit bijeenkomsten verzorgd door Nederlands op het gebied van spelling.
De inspiratie stond dit keer in het teken van Kunst en Cultuur. In deze week konden studenten kiezen uit verschillende workshops die tot een presentatie zouden leiden. De onderdelen waaruit de student kon kiezen was Muziek, Beeldende Vorming, Improvisatie, Teksttheater en Film.
Het onderdeel film heb ik verzorgd. Het was voor ons wel bijzonder omdat dit de eerste keer was dat we met digitale video aan de slag konden op de opleiding. Een lokaal hebben we hier speciaal voor aangepast. In dit computerlokaal zijn in de computers firewirekaarten geplaatst, firewirekabels aangesloten en is het geheugen verdubbeld.
De workshop bestond uit twee bijeenkomsten waarin we de globaal de stappen hebben gevolgd van de webvideo zoals die door Kennisnet is opgezet.
De bedoeling was om een filmpje te maken zonder budget maar wel met een miljoenenpubliek. Concreet hield dit in dat het filmpje van de studenten op YouTube gezet zou worden.
De eerste bijeenkomst hebben filmpjes bekeken die te vinden zijn op YouTube, hebben de studenten hun eigen scenario geschreven en zijn gaan filmen. De tweede dag hebben de studenten hun filmpjes gemonteerd. Hiervoor gebruikten we het progamma Ulead. We hebben de Nederlandse versie gebruikt. Dit is versie 8. Het is een redelijk toegankelijk progamma. Van te voren had ik al wel gewaarschuwd om het zo simpel mogelijk te houden wat betreft monteren. Dus niet teveel shots omdat dit nogal wat tijd in beslag zou nemen. Dit bleek toch lastig. Een groep moest daarom nog tot na zes uur doorgaan om het allemaal af te krijgen terwijl de bijeenkomst toch echt om 3 uur was afgelopen.
De filmpjes hebben we opgeslagen in twee formaten: AVI-formaat voor het afspelen op een groot scherm en als WMV om het te uploaden naar YouTube. De filmpjes willen we ook nog uploaden naar de videoserver van SURFNet omdat we hier ook nog geen ervaringen mee hebben. In de komende tijd zullen we deze zeker gaan gebruiken. Hieronder de filmpjes zoals ze door de studenten zijn gemaakt en op YouTube zijn geplaatst.

We denken op WikiKids al een tijdje na over het gebruik van afbeeldingen. We willen namelijk zo veel mogelijk voorkomen dat er afbeeldingen worden geüpload waarop auteursrechten zitten. Er zijn al verschillende opties voorbij gekomen om hier mee om te gaan. We plaatsen bijvoorbeeld een auteursjabloon bij een afbeelding waarop we auteursrechten vermoeden. We verwijderen afbeeldingen als het duidelijk is dat er auteursrechten opzitten. We roepen eigenaren ook op om ons er op te wijzen als er afbeeldingen zijn gebruikt waarop zij auteursrechten hebben. We spreken ook mensen aan als ze auteursrechtelijke afbeeldingen gebruiken. En we hebben een stappenplan waarin we de gebruiker duidelijk maken wat hij wel mag doen en wat niet. En aan dit stappenplan is nu ook een video-uitleg toegevoegd. Hiermee hopen we zo duidelijk mogelijk te maken dat alleen afbeeldingen gebruikt mogen worden waarvoor iemand toestemming heeft.

Als er nog meer mogelijkheden zijn dan hoor ik het graag.

Lees ik net op de weblog van Willem Karssenberg dat mijn collega, Frank Maessen, een recensie heeft geschreven op de e-learning themasite over het boek: Wat wij moeten weten over jongeren en hun digitale wereld, geschreven door Guus Wijngaards, Jos Fransen en Pieter Swager.
Leuk om te zien dat Frank hier een recensie heeft geschreven. Apart dat ik dit via Willem weer te weten kom. Het wereldje zit raar in elkaar. Het wordt tijd dat die Domstad-blog er echt eens gaat komen (Nu we gestart zijn met het ICT-lab (waarover binnenkort meer) moet het er echt van komen).

Frank schrijft trouwens in de conclusies over het boek:

“Jongeren en hun digitale wereld” is een plezierig leesbaar boekje, dat iedereen die met jongeren werkt op z’n minst gelezen zou moeten hebben. Voor e-learning professionals zullen er niet veel verrassingen in staan, maar juist voor alle collega’s die minder met ICT op hebben is het boekje laagdrempelig en verhelderend. In de lerarenopleidingen zou het kunnen bijdragen aan veranderende inzichten over leren en opleiden, wetende dat deze generatie jongeren straks de meesters en juffen zullen zijn voor de school van de toekomst.
Voor mijn gevoel ligt het accent soms wat te veel op de rol van de ouders en zou het onderwijs en de leerkrachten daarbinnen wat meer onder de aandacht mogen komen. Het is immers goed om onze lerenden (aankomende leraren) beter te leren kennen, en gevoel te krijgen voor de competenties zij elders hebben ontwikkeld. Het is ook duidelijk dat leren voor een groot deel juist buiten school plaats vindt en dat ICT daarbij een belangrijke rol speelt. Onderwijs- en opleidingsinstellingen zullen daar rekening mee moeten houden en opnieuw positie bepalen.”