Gerard Dummer

Alles over Onderwijs en ICT.

Browsing Posts tagged digibord

Voor de tweedejaars studenten van de verkorte opleiding van de Pabo heb ik afgelopen jaar een module gegeven over de mogelijkheden van het digibord. Over het verzorgen van deze module had ik een dubbel gevoel. Enerzijds vind ik dat ICT in combinatie gegeven moet worden met andere vakken zodat je echt kunt werken aan de TPACK-ontwikkeling van studenten. Anderzijds was dit voor studenten eindelijk een kans om binnen hun programma met ICT aan de slag te gaan. In deze variant was ICT namelijk bijna niet aan bod gekomen. Ze hadden er daarom om gevraagd of ze nog iets op dit gebied zouden kunnen krijgen.

In 5 bijeenkomsten ben ik ingegaan op de mogelijkheden van het digibord. Leidraad hierbij was dat steeds een andere meerwaarde centraal kwam te staan. Hierbij maakte ik gebruik van de brochure van Kennisnet.

De handleiding

Module Digibord

De eerste presentatie




Resultaten
De studenten waren blij met het aanbod van de module. Het sloot goed aan op hun wensen en ze hebben echt meer geleerd over de meerwaarde van het digibord. De studenten mochten de verslagen gewoon als WORD-document inleveren maar ook in een alternatieve vorm. Twee studenten hebben daar ook gebruik van gemaakt. Zo is er één website ingeleverd. En een prezi.

Hoe kun je ICT bij de rekeninstructie gebruiken? Welke instructiefilmpjes zijn geschikt voor leerlingen? Hoe maak ik zelf een instructiefilmpje voor rekenen en welke digitale leermaterialen zijn er om leerlingen te laten oefenen met rekenen?
Dat waren de vragen die aan bod kwamen in de bijeenkomst Rekenen en ICT voor de eerstejaars studenten van de Pabo in Amersfoort.


 

De studenten hebben in het programma Prowise (beta-versie) tegen elkaar gespeeld met het spel Spacerace. Daarbij gaat het er om om zo snel mogelijk rekensommen op te lossen.
Daarna moesten de studenten hun keuze verantwoorden voor een van de twee filmpjes die ze zouden laten zien aan een leerlingen die moeite heeft met breuken. Diezelfde vraag moesten de studenten beantwoorden bij de rekentools van het programma Gynzy. Tot slot moesten studenten daar ook over nadenken als ze diezelfde leerling een oefening zouden willen laten maken op het rekenweb.

Aan het eind van de les hebben we gekeken naar de mogelijkheid om je instructie op te nemen zodat leerlingen die moeite hebben met een uitleg die instructie nog een keer kunnen beluisteren en leerlingen die sneller zijn alvast een opgenomen instructie kunnen bekijken.

Korte reflectie
Ik heb de les vier keer kunnen geven. Na elke keer kon ik de les enigzins bijstellen. Van te voren had ik er natuurlijk al goed over nagedacht. Ik wilde de studenten vanuit een realistische situatie laten nadenken over de inzet van ICT. De korte casus van Sanne heb ik klassikaal ingebed. Vooral omdat ik niet de mogelijkheid had om de leeromgeving van Cedicu op alle computers te laten draaien.
Studenten konden goed verwoorden op welk niveau de filmpjes het breukenprobleem uitlegden en welk filmpje het beste paste bij een leerling die nog moeite heeft met inzicht. Het was jammer dat de instructieanimatie van Cedicu alleen met veel haperen wilde afspelen. Dat gaf onbedoelde komische effecten.
Een tool selecteren vanuit Gynzy ging ook vlot. Ook de manier waarop ze dit zouden aanbieden konden ze goed onder woorden brengen.

Het rekenweb werkte niet bij alle studenten even goed. Jammer genoeg was de Java-plugin niet overal even goed geïnstalleerd. Die heb ik de verdere lessen daarom klassikaal gedemonstreerd.

Tot slot het maken van een screencastje. Dat was het meest spannende gedeelte van de les. Ik had van te voren gekeken welke tool het handigste was voor gebruik in de klas. Een aantal tools werkt met Java. En omdat deze plugin onbetrouwbaar bleek, heb ik daar van afgezien. Zodoende ben ik op de Recorder van Notebook gekomen. Die staat standaard op de computers bij ons.
De les was eigenlijk te kort (1 uurtje) om dit goed uit de verf te laten komen. Studenten weten nu dat ze een screencast kunnen maken. Meeste tijd hierbij ging nog zitten in het opstarten van alles (headset aansluiten, document klaarzetten in Prowise, handleiding goed lezen) en het bedenken hoe je dan je instructie gaat geven. Hier moeten we nog een keer op terugkomen.

Instructie opnemen.docx by

Afgelopen week ben ik, net als veel andere Nederlanders, naar de BETT in Londen geweest. Samen met collega’s van Hogeschool Utrecht hebben we twee dagen de BETT bezocht. We waren met een groep van 12 personen. Het was een gevarieerde groep die met verschillende invalshoeken naar de zelfde BETT keken: vanuit het project Leven Lang Leren waren er mensen mee, vanuit het project Blended Learning, vanuit het project 4FF (zie video en presentatie hieronder) en vanuit de Beleidsgroep ICT en Onderwijs van de Faculteit Educatie. Vanuit die laatste groep mocht ik aansluiten bij het gezelschap.


 

In deze blogpost ga ik verder in op onderwerpen die er voor mij uitsprongen. Dat zijn: ICT en speciaal onderwijs, ICT en rekenen, digibordgebruik, ICT in de onderbouw, ICT en techniek ICT en creativiteit en tot slot de MOOC’s.

ICT en speciaal onderwijs
De laatste jaren probeer ik steeds meer zicht te krijgen op de mogelijkheden die ICT biedt op het gebied van speciaal onderwijs. Wat me dit jaar opviel op de BETT was dat er veel aanbieders waren die zich richten op de sensomotorische ervaringen van leerlingen. De volgende bedrijven zag ik daar staan: Sensory Guru, Clarity, iansyst en RM Education SpaceKraft. Om met die laatste te beginnen (SpaceKraft): daar heb ik een dik boekwerk van meegenomen vol materialen die gericht zijn op de sensomotorische ervaringen. Hun brochure is onderverdeeld in multi-sensory environments, portable multi-sensory solutions en multi-sensory resources. In de multi-sensory rooms speelt kleurig licht, geluid, beweging en tast een belangrijke rol. In de video hieronder krijg je een idee van hun materialen.

ICT en rekenen
Vanuit het voorbereiden van promotietraject over de integratie van ICT in de lerarenopleiding en specifiek gericht op rekenen, ben ik ook geïnteresseerd in de rekensoftware. Er zijn er op de beurs weer veel te vinden: Maths-Whizz, Number Shark, Mathland, MonkeyTales en Classroom professor Gadgets.

Maths-Whizz




Leerlingen krijgen inzicht in het oplossen van sommen.

MonkeyGames

Leuke 3D-game. Leerlingen moeten alleen opdrachten maken en krijgen hierbij verder geen uitleg. Dit geven ze op de website zelf ook aan.

Digibordgebruik
Het bedrijf ICT-Direct uit Engeland liet zien hoe je zelf een digitale tafel (multi touch table) kunt maken voor een fractie van de prijs die je bij de commerciële aanbieders er voor betaald. Het project, genaamd project touch, is voor het eerst gepresenteerd op de BETT.

Ben benieuwd welke school in Nederland hiermee aan de slag gaat.

Bij zowel Promethean als SMART waren nieuwe versies van de digitafel te bewonderen. Hieronder de tafel van SMART.

Nog een tafel van het bedrijf Digital Nursery.

Tot slot nog het bedrijf CyberScience 3D dat mooie 3D afbeeldingen maakt voor het digibord. Daar zou een Nederlands bedrijf een mooie vertaling aan kunnen geven naar mijn idee.

Hetzelfde doet ook 3D Hub.

ICT in de onderbouw
Ik heb deze keer niet zoveel opgemerkt dat geschikt was voor ICT in de onderbouw. Iets dat ik er wel aardig uit vond zien, alhoewel voor de mogelijkheden misschien te prijzig, waren de StoryPhones. Robuuste koptelefoons waar kinderen eigen verhaaltjes of aangeleverde verhaaltjes op kunnen beluisteren. Ben benieuwd hoe kleuterjuffen hier over denken.

De koptelefoons zelf

De opnameapparatuur

ICT en techniek
Onder ICT en techniek versta ik tot nu toe (ik ben gewoon nog niet verder) robotica in al zijn vormen. Ik heb de uitgebreide LEGO Education Catalogue meegenomen. Daarin zag ik dat de NXT-software wordt opgevolgd door de EV3-software. Deze software is nog meer ontwikkeld met het onderwijs in gedachten. De software is nu ook uitgerust met duidelijke handleidingen en instructies. Ook heb ik nog eens goed kunnen kijken naar de WeDo software. Dat is programmeren voor jonge kinderen. Daar wil ik ook wel een set van op school hebben!

Andere programmeersoftware die op dezelfde visuele manier werkt is Flowol. Bij dit programma kun je onder andere werken met zogenaamde mimics: interactieve plaatjes die je opdrachten kunt geven. Zie deze videopagina voor een voorbeeld.
Ook fischertechik liet zien op welke manier je kon werken aan STEM (Science, Technology, Engineering and Mathematics). Maar daarvan is de doelgroep vooral VO en hoger. Verder kon je nog de NAO bewonderen (mmaar ook voor VO).

Meest aparte vond ik de EMOX, the Augmented Robot, die in staat is om gevoelens af te lezen. Zie onder andere deze foto die ik ook op mezelf heb toegepast zien worden. Voor het basisonderwijs zag ik hier nog geen mogelijkheden voor.

ICT en creativiteit
Veel aanbieders waren er voor de animatiesoftware. Zoals zo’n beetje elk jaar moet ik zeggen. Bedrijven die er voor mij uitsprongen waren: StopMotionPro, HUE animation studio en Zu3D. Deze laatste vond ik voor het basisonderwijs het meest toegankelijk. Niet qua prijs welk qua lay-out en gebruiksgemak.

MOOC’s
De BETT was ook een goede gelegenheid om lezingen bij te wonen over ICT en Onderwijs. Een lezing heb ik bijgewoond. Die van Curtis J. Bonk over MOOC’s. MOOC staat voor Massive Open Online Courses. Na zijn lezing werd me wel duidelijk dat dit acroniem maar gedeeltelijk zijn naam waar maakt. Tenminste als je onder Open ook Gratis verstaat.
In zijn lezing ging Bonk in op strategieën bij het opzetten van een MOOC, type MOOC’s, business plannen achter MOOC’s (hoe verdien je er geld aan) en tips voor degenen die een MOOC modereren. Zijn website biedt een overdaad aan informatie. Dus zeker de moeite waard om eens naar te kijken.

Hoe kun je de grootte van een kubieke kilometer in beeld brengen? En hoe maak je duidelijk dat in een kubieke kilometer een miljard kubieke meter gaan? In SketchUp kun je dit mooi in beeld brengen. In dit bestand vind je de kubieke kilometer, hectometer, decameter, meter, decimeter en centimeter. Om inzichtelijk te maken wat je hier nu precies bij voor kunt stellen heb ik bij elke kubieke maat een gebouw gezet dat enigszins overeenkomt met de maat. Dat zijn respectievelijk Burj Khalifa uit Dubai (829.8 meter hoog), Domtoren te Utrecht (112, 5 meter), een grachtenpand (ongeveer 10 meter hoog), een hondenhok (ongeveer 1 meter hoog) en een kop koffie (ongeveer 10 centimeter hoog). In het bestand heb ik scènes toegevoegd zodat je gemakkelijk van maat naar maat kunt springen. Het bestand lijkt me een aardige manier om het onderwerp te introduceren.

Voor de goede orde: de gebouwen heb ik niet zelf gemaakt maar geïmporteerd vanuit het 3D-warenhuis. De Burj Khalifa is gemaakt door TurboSquid, de Domtoren door Hylke, het huis is hier te vinden, het hondenhok is gemaakt door Ozan en de koffiemok door zAppledot.

Een kubieke kilometer

Een kubieke hectometer

kubieke decameter

kubieke meter

kubieke decimeter

Hoe voeg je een video van YouTube in? Het kan op verschillende manieren. Hieronder leg ik uit hoe je je eigen video’s van YouTube makkelijk kunt invoegen in Bordwerk.

YouTube Video Invoegen in Bordwerk

Dit is het tweede jaar dat we samen met de collega’s van rekenen en wiskunde didactiek gezamenlijke lessen verzorgen. Deze samenwerking heeft alle kenmerken van een TPACK-ontwerpteam, naar mijn idee. Ik zal in deze post uiteenzetten hoe we hier mee aan de slag gaan.

TPACK in het algemeen

TPACK is het model dat door Mishra en Koehler (2006) is ontworpen. TPACK staat voor Technological Pedagogical Content Knowledge. Vrij vertaald betekent dit de kennis, vaardigheden en attitude die een leerkracht nodig heeft om technologie in zijn onderwijs te integreren zodat hij in staat is om met behulp van die technologie zijn onderwijsaanbod te ondersteunen en verrijken. Technologie heeft hierbij invloed op de didactiek (Pedagogical) en op de Inhoud (Content Knowledge). Het kan de didactiek ondersteunen en verrijken en het kan er voor zorgen dat er anderen inhouden aan bod moeten komen.

TPACK-ontwerpteam

In een TPACK-ontwerpteam (zie ook TPACK.nl) werken verschillende experts samen om onderwijs vorm te geven waarin technologie is geïntegreerd. Op de Hogeschool Utrecht werken we op de Pabo in Amersfoort als opleidingsdocenten ICT en Onderwijs samen met de opleidingsdocenten van rekenen-wiskunde didactiek (RWD).

Het onderwerp van ontwerp

We werken samen aan een onderdeel van het tweedejaars programma. In dit onderdeel moeten de studenten leren om een interactieve nabespreking voor rekenen te houden over verhoudingen en breuken (Pedagogical Content Knowledge). Deze nabespreking bereiden de studenten voor op het digibord. Hierbij maken ze gebruik van De Presentator van Bordwerk.nl (Technological).

Waar moeten we rekening mee houden?

Studenten bereiden een interactieve nabespreking voor. Hierbij moeten ze leren wat de kenmerken zijn van een interactieve nabespreking. Vanuit rekenen-wiskunde didactiek hebben ze geleerd dat die moet voldoen aan de volgende kenmerken: interessante context, lesvoorbereiding op verschillende niveaus, beginnen met het boek dicht, denkpauzes en rondlopen, oplossingsmanieren noteren, oplossingsmanier samenvatten en verhelderen, oplossingsmanier beoordelen, iedereen bij de oplossing betrekken, pas op de plaats, eventueel eigen oplossingen inbrengen en eindbeoordeling (Goffree e.a., 2009).

Vanuit ICT en onderwijs willen we dat de studenten in staat zijn om het digibord op een interactieve manier te gebruiken. Hierbij gaan we uit van het model van Beauchamp (2004) waarbij we willen dat de student minimaal op niveau 3 functioneert (beginnende gebruiker).

Organisatie

Ik verdeel de organisatie in het voortraject, de lessen zelf en de evaluaties.

Voortraject

In het voortraject hebben we (mijn collega Don Zuiderman en ikzelf) overlegd met een van onze RWD-collega’s. in dit overleg hebben we ervaringen van vorig jaar met elkaar uitgewisseld. Uitkomst van dit overleg was onder andere dat: op het beoordelingsformulier voor de interactieve nabespreking duidelijk de eisen voor het digibordgebruik moeten worden opgenomen, dat de voorbereiding van studenten met het digibord een verplicht onderdeel is, dat niet in 1 les maar in elke les studenten gaan werken met het digibord om een interactieve nabespreking te houden, dat de RWD-docent zelf ook een interactieve nabespreking houdt met behulp van het digibord (als good practice). Bij het maken van de les krijgt ze hulp van ons. Belangrijkste verandering is dat we nu niet meer Notebook van SMARTboard gebruiken maar Bordwerk.nl dat gratis voor studenten beschikbaar is gesteld. Bovendien is Bordwerk op elk bord te gebruiken en kan de student de lessen ook thuis voorbereiden.

De lessen zelf

Er zijn verschillende lessen ingepland. Een les RWD waarin ze uitleg krijgen over de interactieve nabespreking. In deze les krijgen de studenten de opdracht om een interactieve nabespreking voor te bereiden. Een voorbeeld van een probleem dat studenten moeten nabespreken is het volgende:

In een collectebus zitten twee keer zoveel munten van 1 euro als munten van 2 euro (andere munten zitten er niet in). Er zit in totaal voor een bedrag van 276 euro in de bus. Hoeveel munten van elke soort zitten er in de bus?

Het probleem moeten ze zelf oplossen en ze moeten ook bedenken met wat voor soort oplossingen hun klasgenoten zullen komen. Dit moeten ze gedaan hebben voordat ze de les ICT krijgen.
In de les ICT leggen het programma Bordwerk.nl uit. Naar aanleiding van het voorbeeld van de RWD-docent bespreken we de mogelijkheden van het programma. Studenten moeten nu met hun eigen rekenprobleem aan de slag om de interactieve nabespreking voor te bereiden.

Nu komt er weer een les RWD waarin ze de interactieve nabespreking met het digibord moeten houden voor hun klasgenoten. Bij de les is de RWD-docent aanwezig en een ICT-docent. De studenten krijgen na afloop feedback van de medestudenten, vakdocent RWD en ICT en Onderwijs.

Evaluaties

We zitten nog midden in de lessen die de studenten moeten geven. Toch valt er al wel het een en ander te zeggen over het traject tot zover. Studenten vinden het uitdagend om een interactieve nabespreking te houden. De opdrachten zijn op hun niveau geschreven en ze vinden het pittig om de oplossingen op verschillende niveaus te formuleren. Het kost studenten ook tijd om het programma te leren kennen waarin ze de interactieve nabespreking moeten houden.
Ik merk als opleidingsdocent ICT en Onderwijs dat als studenten van te voren het probleem goed hebben doordacht ze meer halen uit de mogelijkheden van het digibord. Ze hoeven niet meer in de les na te denken over de verschillende oplossingsmogelijkheden maar kunnen direct aan de slag met het programma. In de tijd die we hebben kunnen we daardoor meer aspecten van het bordgebruik behandelen (wat doe je als het bord niet goed gekalibreerd is, wat doe je als je pennen niet goed zijn ingesteld, enz).

Relatie met Kennisbasis ICT

Studenten werken aan hun instrumentele vaardigheden, doen ervaring op met de algemene didactiek (organisatie en didactiek), presenteren en arrangeren en ontwikkelen. Daarmee is het een rijke opdracht die meerdere competenties dekt.

Tot slot

Ik ben zelf erg tevreden over de samenwerking. We doen dit nu voor het tweede jaar en zien echt verbeteringen. Vooral in de afstemming van de lessen is veel verbeterd. Volgend jaar kan het nog strakker maar dat zijn kleine aanpassingen.
Dit is trouwens niet onze enige samenwerking met andere vakken. In het tweede jaar werken we op deze manier ook samen met: taal (rondom vakdidactiek Engels en informatieverwerking), Onderwijskunde en Pedagogiek (rondom meervoudige intelligenties), aardrijkskunde (rondom kaartvaardigheden, eerste keer), geschiedenis (ook rondom meervoudige intelligenties) en natuuronderwijs (ontdekkend leren, eerste keer). In het derde jaar werken we samen met Onderwijskunde en Pedagogiek, RWD en Taal rondom het onderwerp HandelingsGericht Werken (HGW). We richten ons daarbij onder andere op het gebruik van het digitaal leerlingvolgsysteem.
Kortom: een aanrader voor andere Pabo’s om ook zo aan de slag te gaan. Ervaringen van andere opleidingen hoor ik graag. Ben benieuwd.

Vorige week gebruikten we de website wallwisher om de inzichten te inventariseren van de studenten over mediadoos van Mijn Kind online. Zie hieronder het voorbeeld van een klas.

Deze week zat ik niet in het computerlokaal en kon ik dus niet alle studenten tegelijkertijd met wallwisher aan het werk zetten. Daarom heb ik in deze les gewerkt met analoge geeltjes. Wel op een digitale achtergrond. Ik vond het een mooie combinatie. Wel even er aan denken om de geeltjes bij een volgende dia weer weg te halen!


10-05-2011

Afgelopen week heb ik samen met mijn collega Don Zuiderman en de collega’s van de sectie Rekenen een bijeenkomst verzorgd aan de tweedejaars studenten waarin we de mogelijkheden van het digibord aan bod hebben laten komen als het gaat om het houden van een interactieve nabespreking.  Kunst bij de interactieve nabespreking is om de antwoorden van de leerlingen te gebruiken bij je verdere uitleg van de som. Mogelijkheden van het digibord zijn om materiaal van te voren klaar te zetten en interactief materiaal te gebruiken. Die twee moet je op elkaar zien af te stemmen. In dit bestand (op Wikiwijs) zie je hoe we dat geprobeerd hebben. Basis is het materiaal dat studenten, die de instructie moesten geven, zelf hebben bedacht. Het notebook-bestand is niet bedoeld om zo direct in de klas te gebruiken maar om je ideeën te geven welke mogelijkheden je hebt.

Na afloop van de les was de behoefte om meer te weten van de mogelijkheden van het digibord alleen maar meer geworden.

Hoe kun je ICT binnen Engels op de basisschool toepassen? Daar hebben we deze periode met de tweedejaars studenten naar laten kijken. We hebben daarvoor een digibordles gemaakt waarin we als uitgangspunt het vierfasenmodel hebben genomen en daarin bij elke fase laten zien hoe je daar ICT bij kunt inzetten.

De les is gemaakt in het programma ActivInspire. De les is samengesteld door Don Zuiderman en mijzelf. Het is daarbij aardig om te kijken wat wel makkelijk werkt en wat niet. Zo is het toevoegen van een link op een pagina niet zo gemakkelijk als in PowerPoint. En aan de andere kant heb je weer meer mogelijkheden om interactiviteit toe te voegen in je presentatie. In de presentatie zelf maken we hiervoor gebruik van bestaande flipcharts die door leraren zijn gemaakt in het kader van Engels aan anderstaligen.

Het bestand is geplaatst op Wikiwijs zodat het makkelijk vindbaar is voor anderen.

André Manssen heeft een heel handig boekje gemaakt voor iedereen die wil leren werken met Notebook van het SMARTboard. Komt voor mij precies op tijd aangezien we volgende week met studenten hier mee aan de slag gaan.

Basisvaardigen ‘SMART Notebook’-software