Wat zou een leraar moeten kunnen als hij ICT in het onderwijs wil kunnen gebruiken? Overzicht hiervan vind je in de Pabotool maar ook in de ADEF-ICT kennisbasis. Deze geven allebei in competentieformulering aan wat een leraar moet weten, kunnen en willen. Hiermee heb je nog geen opleidingsdidactiek in handen die er voor zorgt dat deze belangrijke competenties ook daadwerkelijk behaald worden. Per lerarenopleiding verschilt de manier waarop hier aan gewerkt wordt, enorm. Op sommige opleidingen volgt een aantal studenten een speciale minor hiervoor, op andere opleidingen zit het verweven in een deel van het programma, op een aantal opleidingen zit het verweven in programma en op andere opleidingen wordt het aan de vakdocenten van andere vakken over gelaten om met ICT aan de slag te gaan.
Wat de meest ideale oplossing is voor het aanbieden van ICT in de lerarenopleiding vind ik nog best een puzzel. Ik vind namelijk dat er speciaal aandacht besteed moet worden aan ICT op de lerarenopleiding 1)omdat de ontwikkelingen zo snel gaan dat een andere vakleerkracht die niet bij kan houden en 2) ICT zijn eigen kenmerken heeft die verloren gaan als het versnipperd wordt onder andere vakken. Aan de andere kant vind ik ook dat ICT zoveel mogelijk geïntegreerd moet zijn binnen de verschillende vakken en binnen het pedagogisch en organisatorisch handelen van de student.

Misschien is een stap dichter bij een opleidingsdidactiek voor ICT in het onderwijs de manier die je nu op internet op verschillende plekken tegenkomt en die bekend is geworden onder de naam 23things. Jeroen van Beijnen publiceerde daar al eerder over.

Waarom zou die manier van werken ook geschikt zijn voor de lerarenopleiding? Ik denk omdat het dan voor studenten heel concreet wordt wat je zou kunnen doen met ICT in het onderwijs. Stap 1 in elke things-model is het aanmaken van een weblog. Ik vind dat een mooi idee. Of om het in de woorden van mijn collega, Jan Bulsink, te zeggen: dit past bij de nieuwe lerende. Die doorloopt een aantal fasen:

Fase 1: Activering
Fase 2: Identificatie
Fase 3: Groepslid
Fase 4: Profilering binnen de groep
Fase 5: Entiteit

Waarbij fase 1, activering, het opzetten van de blog is, fase 2 het feedback geven is bij medestudenten, in fase 3 het normaal is dat je reacties geeft op elkaars werk, in fase 4 duidelijk is hoe ieder zich onderscheidt en in fase 5 aangegeven kan worden waar je staat na een aantal jaar.

Goed, hoe zou dit er dan uitzien voor de lerarenopleiding? Hieronder staan 30 dingen die je als leraar zou moeten doen. Elk onderdeel moet natuurlijk verder worden uitgewerkt. Naast een concrete opdracht moet er bij elk onderdeel achtergrondinformatie worden gegeven, een koppeling gelegd worden met de competenties zoals die in de wet BIO zijn voorgeschreven en door SBL zijn uitgewerkt en een koppeling met andere vakken/onderwerpen worden gelegd. Een student die dit wil doen is hier niet in een paar maanden mee klaar. Dit programma kan door de jaren heen worden afgelegd. Verschillende onderdelen kunnen naar mijn idee ook op verschillende niveaus worden afgewerkt. Hiervoor zou een matrix zoals die binnen de webquests normaal zijn voor ingezet kunnen worden.

1. maak een weblog en deel je ervaringen
2. abonneer je op weblog van studiegenoten
3. interview je leerlingen
4. interview je school (leerkracht, directeur, ICT-coordinator)
5. laat ICT voor je werken
6. doe met leerlingen een webpad
7. gebruik het digibord
8. stel regels op (digitaal pesten en netiquette, privacy)
9. maak een digitaal prentenboek
10. maak een digitaal letterboek
11. Tussenevaluatie
12. schrijf een artikel op een wiki
13. laat leerlingen zoeken op het internet
14. geef leerlingen een digitale zoekopdracht
15. gebruik Google Earth
16. maak een weblog met leerlingen
17. maak een game met leerlingen
18. maak een website met leerlingen
19. maak een webquest met leerlingen
20. maak een film met leerlingen
21. Tussenevaluatie
22. maak een podcast met leerlingen
23. gebruik educatieve software
24. gebruik ondersteunende software
25. help een leerling met dyslexie
26. daag een leerling uit
27. gebruik het leerlingvolgsysteem
28. pas de digitale taxonomy van Bloom toe
29. gebruik de intelligenties van je leerlingen
30. formuleer je eigen visie op ICT en onderwijs

Ik ben benieuwd hoe anderen hier over denken. Laat het me maar weten.